Η Ψυχολογία και Απώλεια βάρους, είναι δύο έννοιες με πολύ στενή σύνδεση. Ένα συχνό ζήτημα, που απασχολεί την πλειονότητα των ανθρώπων, είναι η φυσική τους κατάσταση. Δεν θα είναι λίγες οι φορές που θα έχετε ακούσει την φράση: ” Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει, παίρνω σωματικό βάρος, χωρίς να τρώω ιδιαίτερα ή ενώ κάνω διατροφή”. Αυτό συμβαίνει, γιατί ακόμη και στην επιθυμητή μείωση σωματικού βάρους, παίζει ρόλο η ψυχική κατάσταση- υγεία του ατόμου. Το μυστικό είναι η διαχείριση των σκέψεων μας.
Η οριοθέτηση, μερικές φορές, βρίσκεται καθαρά στο νου μας. Σε μερικούς ανθρώπους, υπάρχει μια βαθιά συναισθηματική σύνδεση του φαγητού που αγαπάνε, σε σημείο, όπου μπορεί να ξεπεράσει τα όρια τους. Επίσης, το να χάσεις βάρος, είναι πιο εύκολο, εάν είσαι πνευματικά προετοιμασμένος για αυτό.
Το άτομο που δεν βρίσκει λύση, για το πρόβλημα βάρους του, συνήθως καταφεύγει σε εξαντλητικές δίαιτες, που επιβαρύνουν ακόμα πιο πολύ τον οργανισμό του. Τα πιο συχνά λάθη και καταστάσεις, σε αυτές τις περιπτώσεις έιναι:
- Το έναυσμα μιας δίαιτας, σε περιόδους που το άτομο αισθάνεται ιδιαίτερα στρεσαρισμένο.
- Η αίσθηση κόπωσης και φόρτου εργασίας, μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχία ενός ανθρώπου, διότι οι διαίτες συνήθως απαιτούν άπλετο χρόνο, σχεδιασμό αγορών και γευμάτων καθώς και σωματική άσκηση.
Παράγοντες που επηρεάζουν θετικά την ψυχολογία, με συνεπεία την αποτελεσματική μείωση βάρους:
- Η απόκτηση χόμπι και ενδιαφερόντων, δίνει θετική ώθηση στις σκέψεις των ανθρώπων και σε άλλες πτυχές της ζωής του. Ενώ παράλληλα η συμμετοχή σε ομάδες είναι το ίδιο θετική.
- Το ατομο, να κατέχει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, με θετικό τρόπο σκέψης.
Πως το άγχος επηρεάζει την ψυχολογία και κατά συνέπεια το σωματικό βάρος;
Το άγχος και η κατάθλιψη, μπορούν να αυξήσουν την όρεξη και να γίνουν μια αιτία για πρόσληψη βάρους. Ωστόσο, για μερικούς μπορεί να μειώσει το αίσθημα πείνας τους.
Πολλοί άνθρωποι, που είναι συχνά αγχωμένοι, τείνουν να τρώνε και αυτή η κατάσταση τους κάνει να αισθάνονται πιο ευτυχισμένους και άνετους.
Για κάποιους άλλους, αυτή η διαδικασία, τους κάνει να αισθάνονται ήρεμους και χαλαρούς.
Οι περισσότερες έρευνες ως προς αυτό έχουν δείξει πως το στρες είναι ένας σημαντικός παράγοντας, ο οποίος ευθύνεται για την παχυσαρκία. Σε κατάσταση στρες, ο υποθάλαμος, η περιοχή του εγκεφάλου, παράγει ένα συστατικό όπου αναπτύσσει τα λιποκύτταρα.
Η απώλεια βάρους συνεπάγεται ακόμα και την μακροζωία, τον τρόπο ζωής με την υιοθέτηση μιας υγιεινής ισορροπημένης διατροφής.
Ποιά άλλα ψυχολογικά αίτια σχετίζονται με το σωματικό βάρος;
- Ο θυμός
- Η αίσθηση του ανικανοποίητου
- Η δυσαρέσκεια
- Το ανασταλτικό αίσθημα
- Οι απογοητεύσεις
- Η ενοχικότητα.
Επιπλέον το προσωπικό ιστορικό του κάθε ατόμου και η παιδική του ηλικία, μπορούν να παίξουν ρόλο ως προς αυτό. Ο τρόπος δηλαδή που το άτομο μεγάλωσε μέσα στην οικογένεια, μπορεί να επηρεάσει την σχέση που έχουμε με το φαγητό. Όταν για παράδειγμα ένα παιδί τρεφόταν υπερβολικά από την μητέρα, έχει πολλές πιθανότητες σε μετέπειτα ηλικία, να αναπτύξει παθολογική σχέση με το φαγητό. Αυτές οι διατροφικές συνήθειες, ίσως είναι δύσκολο να σταματήσουν και απαιτούν καθοδήγηση από ειδικό ψυχικής υγείας.
Αλλά τι γίνεται στην αντίθετη περίπτωση, του επηρεασμού της ψυχολογίας λόγω του σωματικού βάρους;
Είναι σύνηθες τα άτομα, που έχουν πρόβλημα με το σωματικό τους βάρος, να αποφεύγουν την κοινωνική επαφή, με αποτέλεσμα να περιθωριοποιούνται και να απομονώνονται. Μπορεί ακόμα να αποφεύγουν άλλες καταστάσεις και δραστηριότητες, που επηρεάζουν θετικά την ψυχική υγεία του ατόμου, να αναπτύσσουν έντονη ενοχικότητα λόγω του βάρους τους, αίσθημα ανικανοποίητου σε σχέση με την εικόνα τους, λύπης και έντονου αισθήματος ότι είναι ανεπιθήμητοι από τους άλλους.
Οι άνθρωποι που έχουν ένα ήδη υπάρχον αίσθημα ψυχολογικής αδυναμίας, είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο αποτυχίας, με συνοδευόμενη απώλεια βάρους. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται καθοδήγηση και ιδιαίτερη προσοχή, διότι η μείωση βάρους, μπορεί να επιδράσει στην πνευματική τους υγεία.
Οπότε το άτομο χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, πριν ξεκινήσει κάποια δίαιτα ή διατροφή;
Σε μερικές περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η αναζήτηση και η αποδοχή βοήθειας από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, για να διαλευκανθούν οι ψυχολογικοί παράγοντες, οι οποίοι ευθύνονται για την αύξηση βάρους του ατόμου.
Αυτή η βοήθεια, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας στην μείωση βάρους.
Ιδιαίτερα για αυτούς που είναι υπέρβαροι, αυτή η βοήθεια, μπορεί να δώσει διάρκεια στη ζωή τους και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η ψυχοθεραπεία γενικά βοηθά για να περιοριστούν και να ελεχθούν επικίνδυνες διατροφικές συμπεριφορές και βουλιμικές επιθυμίες.
Συμπεριφορική και Γνωστική Θεραπεία για την απώλεια βάρους:
Με την συμπεριφοριστική θεραπεία, ο θεραπευτής ταυτοποιεί διατροφικές συνήθειες του ατόμου και βρίσκει εναλλακτικούς τρόπους με τους οποίους το άτομο θα μπορούσε να αλλάξει αυτές τις διατροφικές συνήθειες.
Ενώ με την γνωστική θεραπεία, ο θεραπευτής εστιάζεται στην ταυτοποίηση αυτοκαταστροφικών αντιλήψεων και τάσεων του ατόμου, οι οποίες ευθύνονται για την πρόσληψη σωματικού βάρους, με αποτέλεσμα να μπορέσει να επιφέρει έλεγχο στον τρόπο σκέψης του ατόμου.
Υπάρχει κάποια πρακτική μικρή άσκηση, που βοηθάει στην διαχείριση των σκέψεων του ατόμου ;
Όπως προείπαμε, η θετική αντίληψη του ατόμου, έχει θετικά αποτέλεσμα ως προς την μείωση βάρους.Μια πρακτική άσκηση για αυτόν τον σκοπό είναι η εξής:
Αρχικά, πρέπει το άτομο πρέπει να ξεκινήσει, με το να ετοιμάσει μια λίστα με όλες τις αρνητικές σκέψεις που έχει σε σχέση με τον εαυτό του(παραδείγματως χάριν: δεν μπορώ να διαχειριστώ τον χρόνο, κατεβάζω ψυχολογικά τους γύρω μου, δεν εξασκούμε αρκετά κ.ο.κ). Χρειάζεται να αποφασίσει , πρωτού ξεκινήσει αυτήν την μέθοδο ότι δεν θα απογοητευτεί. Αυτά βέβαια είναι πράγματα, τα οποία πρέπει να παραδεχτεί στον εαυτό του, αλλά το πιο σημαντικό είναι να μην αφήσει να ελέγξουν την ζωή του.
Έπειτα το ατομο, πρέπει να συμπληρώσει μια δεύτερη λίστα, στην οποία θα εντάξει οτιδήποτε του αρέσει σε σχέση με τον εαυτό του και πρέπει να σταματήσει να γράφει μέχρι αυτή η λίστα να γίνει μεγαλύτερη σε σχέση με την προηγούμενη.
Εν συνεχεία, πρέπει να πάρει την λίστα με τα αρνητικά και να την μετατρέψει σε λίστα πιθανοτήτων. Αυτό το κομμάτι χρησιμοποιείται για την δημιουργία μιας θετικής εικόνας του εαυτού στα σημεία όπου έχουν τοποθετηθεί αρνητικά στοιχεία. Έτσι σε παράδειγμα όπως είναι η φράση: δεν είμαι αντάξιος για επιτυχία, το άτομο πρέπει να την αντικαταστήσει με την φράση θα είμαι αντάξιος επιτυχίας, θα επιτύχω.
Αυτήν την λίστα, το άτομο, πρέπει να την κρατήσει σε σημείο όπου επισκέπτεται καθημερινά και να την διαβάζει όσο το δυνατόν συχνότερα, για να ”επαναπρογραμματίσει” τις σκέψεις του.
Θετικό θα ήταν, για κάθε μικρή θετική αλλαγή, το άτομο να κρατάει σημειώσεις, για την συνεχή επιβράβευση των μικρών ανοδικών βημάτων. Ως προς την τροποποίηση ακόμα των σκέψεων, το άτομο πρέπει να αφήσει στην άκρη οποιουδήποτε είδους κριτικές και γεγονότα του παρελθόντος.