Συναισθήματα και ανάλυση συμπεριφοράς, είναι στοιχεία που αλληλεπιδρούν με έναν περίεργο τρόπο. Τα συναισθήματα εξέρχονται ξαφνικά, με έντονη ισχύ και δύναμη και έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη συμπεριφορά. Δυνατά συναισθήματα, μπορούν να προκαλέσουν την δράση, όπου δεν έχει επιθυμιτά αποτελέσματα. Γιατί όμως έχουμε συναισθήματα; Πολλοί επιστήμονες έχουν ερευνήσει  το θέμα και έχουν προτείνει έναν διαφορετικό αριθμό θεωριών, που εξηγούν το πως και το γιατί πίσω από τα ανθρώπινα συναισθήματα.

Τι είναι όμως συναίσθημα;

Στην ψυχολογία, συναίσθημα ορίζεται μια περίπλοκη κατάσταση αίσθησης, όπου ευθύνεται για τις φυσικές και ψυχολογικές αλλαγές όπου επιδρούν στην συμπεριφορά και στις σκέψεις του ατόμου. Η συναισθηματικότητα σχετίζεται με ένα εύρος ψυχολογικών φαινομένων, συμπεριλαμβάνοντας την διάθεση, την προσωπικότητα και τα κίνητρα.

Η πλειονότητα θεωριών των κινήτρων συγκαταλέγονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: ψυχολογικές, νευρολογικές και γνωστικές. Οι ψυχολογικές θεωρίες, πρεσβεύουν πως οι απαντήσεις που αφορούν το σώμα, είναι υπεύθυνες για συναισθήματα. Νευρολογικές παράλληλα θεωρίες, πρεσβεύουν πως η δραστηριότητα του μυαλού, οδηγεί σε συναισθηματικές απαντήσεις. Τελικά, οι γνωστικές θεωρίες ισχυρίζονται πως οι σκέψεις και άλλες πνευματικές δραστηριότητες, παίζουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των συναισθημάτων.

Πιο συγκεκριμένα, τα συναισθήματα, υπάρχουν ως αποτέλεσμα των ψυχολογικών αντιδράσεων σε γεγονότα. Για παράδειγμα, εάν αντικρίσετε μια αρκούδα, ενώ περπατάτε στο δάσος ανέμελοι, ξαφνικά, θα ξεκινήσετε να τρέμετε και η καρδιά σας να χτυπάει πολύ δυνατά. Θα κάνετε έτσι ερμηνεία των φυσικών σας αντιδράσεων, και θα συμπεράνετε έτσι πως είστε φοβισμένος.

Η γνωστική θεωρία, ωστόσο, πρεσβεύει πως η ψυχολογική κατάσταση, έρχεται πρώτη και έπειτα το άτομο πρέπει να ταυτοποιήσει τον λόγο πίσω από αυτήν, για να μπορέσει να βιώσει και να ταυτοποιήσει το συναίσθημα.

Συναίσθημα και Λογική.

Κάποια πράγματα στην ζωή, κάνουν τους ανθρπωπους να αισθανθούν. Αυτές οι αντιδράσεις, καλούνται και ως συναισθηματικές αντιδράσεις. Έτσι και η ζωή χωρίζεται σε πράγματα που σε κάνουν να σκεφτείς, αλλά και σε πράγματα που σε κάνουν να αισθανθείς. Το ερώτημα είναι, εάν κάποιος αισθάνεται, μπορεί να σημαίνει ότι σκέπτεται λιγότερο; Εάν το μέρος του μυαλού είναι απασχολημένο με συναισθήματα, τότε αυτό το γεγονός δίνει νόημα στο γιατί έχεις λιγότερη ικανότητα για σκέψη. Αυτό γίνεται φανερό, όταν υπάρχουν έντονα συναισθηματικά ξεσπάσματα. Όπως για παράδειγμα, κλάμα, όταν οι άνθρωποι έχουν μειωμένη ικανότητα να διαλογιστούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι έξυπνοι άνθρωποι δεν είναι συναισθηματικοί. Απλώς σημαίνει, ότι δε διαλογίζονται την στιγμή όπου το συναίσθημα τους καταλαμβάνει. Το συναίσθημα ανατρέπεται σε καθοδική ή ανωδική πορεία για τον καθένα.

Τα συναισθήματα και οι αισθήσεις, εφόσον προέρχονται από τις σκέψεις,θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι σκέψεις. Οι σκέψεις είναι μέρη τα οποία μπορείς εύκολα να ταυτοποιήσεις. Έτσι η διαφορά μεταξύ των συναισθημάτων, των αισθήσεων και των σκέψεων, είναι ότι ενώ γνωρίζεις οι σκέψεις στο τι αναφέρονται, αντιθέτως δεν έχεις την ίδια ιδέα για τις αισθήσεις και τα συναισθήματα. Πιο συγκεκριμένα, δεν μπορείς να τα προσδιορίσεις, όπως μπορείς να προσδιορίσεις τις σκέψεις. Έτσι από την στιγμή όπου θα προσδιορίσεις στο τι το συναίσθημα ή η αίσθηση αναφέρεται, τότε το συναίσθημα αυτό παύει να αποτελεί συναίσθημα και μετατρέπεται σε σκέψη. Στο μυαλό σου παραμένει ώς συναίσθημα, αλλά αυτό το συναίσθημα είναι πια μέρος της σκέψης. Αυτό συντελείται, διότι το συναίσθημα, δεν μπορεί να γενικοποποιήσει σκέψεις, ενώ οι σκέψεις μπορούν να γενικοποιήσουν συναισθήματα. Απο την στιγμή που συνειδητοποιείς ότι είναι μια σκέψη, αλλά όχι ένα συναίσθημα, το συναίσθημα είναι μέρος της συνειδητοποίησης.

Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του συναισθήματος;

• Το συναίσθημα δεν έχει σταθερότητα σε κανέναν. Αυτό το πόρισμα, δείχνει ότι υπάρχουν βαθμοί στους οποίους, το κάθε συναίσθημα μπορεί να εστιάσει και να αισθανθεί κάποια σκέψη. Αυτό εξηγεί ακόμα και το γεγονός του γιατί κάποια πράγματα στην ζωή εμπεριέχουν περισσότερο συναίσθημα, σε αντίθεση με κάποια άλλα.
• Από την στιγμή που υπάρχουν μέρη συναισθήματος, όπου δεν εμπεριέχουν σκέψη και διαλογισμό, τότε το συναίσθημα (ιδίως αυτό το οποίο δεν εμπεριέχει σκέψη), έχει την τάση να χρειάζεται λιγότερη εστίαση και συγκέντρωση, επειδή το συναίσθημα είναι περίσσοτερη απολαυστική εμπειρία, ενώ η σκέψη ή διαλογισμός είναι η κατάσταση όπου ο μηχανισμός της συγκέντρωσης έχει ήδη χρησιμοποιηθεί.
• Τα συναισθήματα μπορούν να ελέγξουν και να κατευθύνουν τις σκέψεις. Εάν για παράδειγμα αισθανθείς ότι το κομπιούτερ έχει αρνητικές επιπτώσεις, τότε ίσως σκεφτείς να δώσεις λιγότερη ή περισσότερη προσοχή και το να επιστήσεις προσοχή είναι μια λειτουργία της σκέψης επειδή χρειάζεται να σκεφτείς για να ξεκινήσεις να εστιάζεις σε κάτι. Ή διαφορετικά, όταν παρατηρείς κάτι, το να παρατηρείς, είναι μια λογική εμπειρία, επειδή η παρατήρηση και η σκέψη είναι πράγματα τα οποία εσύ είσαι ενήμερος.
• Άλλη παρατήρηση είναι το πως τα συναισθήματα, και οι αισθήσεις, είναι δυσκολότερο να ταυτοποιηθούν. Εάν όλες οι σκέψεις, είναι αληθινά συναισθήματα και όλα τα συναισθήματα αληθινά σκέψεις, τότε όλη η ευφυία θα μπορούσε να ποικίλλει και να είναι εξαρτημένη από τα συναισθήματα. Αυτό είναι αποδεδειγμένο από το πόρισμα: ¨ ότι από την στιγμή που ανακαλύψεις τι προκαλλεί το συναίσθημα, παύει να είναι συναίσθημα και μετατρέπεται σε σκέψη”. Αυτό δείχνει το πως ένα συναίσθημα είναι μια σκέψη, όπου δεν έχεις ταυτοποιήσει. Είναι απλά ένα θέμα του ορισμού των συνθηκών. Η σκέψη προσδιορίζει τα πράγματα που είναι στον πραγματικό αυτόν κόσμο και το συναίσθημα είναι κάτι που μπορείς να αισθανθείς αλλά δεν μπορείς να το αντικρίσεις. Έτσι, επιπλέον, η ευφυία είναι μόνο η ικανότητα του να κάνεις πράγματα που είναι αληθινά, ενώ αντίθετα το να νιώσεις κάτι, δεν είναι τόσο αληθινό και ρεαλιστικό, όσο είναι οι σκέψεις για παράδειγμα.
• Υπαρχουν διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν την συμπεριφορά σου στην ζωή και το πως απαντάς σε κάθε συνθήκη. Ο φόβος, ο θυμός, η ευγένεια και ο θαυμασμός, είναι όλες συναισθηματκές καταστάσεις, όπου αλλάζουν το πως μπορεί να απαντάς σε γεγονότα. Παραδείγματα αποτελούν: ότι μπορεί να είσαι προετοιμασμένος, να βιώσεις πόνο ή ευχαρίστηση, ή να βρίσκεσαι σε μια από τις δύο συνθήκες.
• Τα συναισθήματα βιώνονται με επιθυμητή διάθεση ή και το αντίθετο. Η έκταση στην οποία κάποιος καθαρά νιώθει ένα συναίσθημα, είναι η έκταση του βαθμού που ο ίδιος το επιθυμεί. Κάποιος μπορεί να βιώσει ένα μεγάλο συναίσθημα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το συναίσθημα έχει την απόλυτη συνειδητοποίηση από το άτομο το βιώνει. Μπορεί για παράδειγμα να χαρακτηρίσουν το συναίσθημα ως κάτι το πολύ μεγάλο, αλλά στην ουσία να μην έχουν καμία επαφή με αυτό. Τις περισσότερες φορές, όμως, βιώνουμε πολύ περισσότερο και πολύ πιο έντονα συναισθήματα, από ότι στην ουσία αντιλαμβανόμαστε.
• Το συναίσθημα, εκλαμβάνεται διαφορετικά στο κάθε άτομο. Ένα συναίσθημα προκαλεί σίγουρες απαντήσεις σε κάθε άτομο, ξεχωριστά. Όλοι μοιραζόμαστε τον ίδιο κόσμο, όμως ο καθένας εκλαμβάνει την πραγματικότητα ξεχωριστά και διαφορετικά, καθώς επίσης και τις ψυχολογικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα τον θάνατο και την αγάπη.  Όλες οι έννοιες έχουν διαφορετική σημασία, στον καθένα ξεχωριστά.